Për herë të fundit, hallën time Manushaqe Prodani e kam parë pak para se të vdiste. Gjyshja më tha që ishte shtruar në Sanatorium, me ditë të numëruara dhe unë nuk mund të rrija pa e parë për herë të fundit njeriun tek e cila shkoja pa teklif dhe i ktheja shtëpinë së prapthi, në vogëli.
Ishte edhe në respekt të një burri, i cili pavarësisht se me një staturë dymetroshe, ku në kafkë i dallohej shenja e ciflës së shrapnelit dhe uniforma e ushtarakut e bënte më të frikshëm, ishte më i duruar se një dado angleze.
Ishte natë e ftohtë dimri dhe u nisa pasi autobusët e Sanatoriumit kishin pushuar ecejaket, me shpresë se në pavionin e saj nuk do gjeja shumë njerëz. Kur hyra, isha i veshur me xhaketë dhe pasi i e pyeta, nëse ajo ishte Manushaqja dhe përgjigjes së saj të trembur, “po”, i thashë se unë isha Dritani, djali i Lulos, siç e thërriste vëllain e saj.
U përqafuam të dy dhe thesi me kocka që kisha mes krahëve dëneste dhe lotët e thatë më ftohnin faqen.
Nuk e mbaj mend se çfarë folëm, por kujtoj dorën e saj të kockë e lëkurë, që përkëdhelte kokën time dhe frazat mbyllëse të çdo fjalie “të keqen sa je rritur”.
Në krevatin ngjitur ishte një grua e re. Kishin gjetur një me tuberkuloz që të bënte raportin për mua dhe kush isha unë.
E lexova pas disa vitesh tek dosja ime e kuadrit, kur shefja e zyrës Sami, ma dha duke qeshur, se ishte shënuar takimi imi me gruan e një te dënuari të rrezikshëm.
Pas disa muajsh, Manushaqe Prodani, halla ime vdiq. Njeriu që i ishte gjendur krah nënës së saj për të rritur vëllezërit e vegjël dhe që nuk kishte pranuar ta ndante armikun e popullit që kishte burrë, i mbylli sytë në Sanatoriumin e Tiranës, nga turbekulozi që mori në internim.
Ishte me fat, nëse ky mund të quhet fat, pasi të tjerë kishin vdekur pa pasur njeri tek koka.
Disa ditë pasi u varros, nga burgu erdhi edhe letra e burrit të saj për gjyshen time.
Ishte letra e njeriut që kishte parë t’i vdisnin njerëz në duar, që kishte hedhur njerëz drejt vdekjes e që vdekjen e kishte parë në sy me dhjetëra herë.
Por që i puthte nga larg duart dhe i kërkonte falje për dhimbjet që i kishte shkaktuar dhe shprehte dashurinë dhe mirënjohjen për vajzën që kishte rritur dhe qëndruar besnike në të mirë dhe në të ligë.
Ishte Muhamet Prodani.
Sot që vitet kanë shkuar, ai prehet në të njëjtin varr me të shoqen, duke u bashkuar me të në një botë më të mirë, sesa ajo që ai shpresonte të bënte.
I një bote për të cilën kishte dalë që në të ri, maleve dhe nuk ishte tërhequr edhe kur kushëriri i tij, prefekt i Korçës i kishte thënë “kthehu nga mali ose të vrava”.
Që kishte vënë kokën në satër për njeriun, i cili më vonë do ta burgoste dhe përndiqte deri ditën që vdiq e më pas, si një mallkim.
Halla ime vdiq në 16 nëntor.
Në 17 Nëntor, dyzet e ca vjet më parë, në krye të Brigadës së I Sulmuese, burri i saj kishte hyrë në Tiranë për të sjellë një botë te re.
Vështirë se do ta ketë imagjinuar kur ecte mes tymit të makinave që ende digjeshin, të vrarëve ende të pambledhur dhe mureve mbushur me plumba, se njeriu që po i hapte rrugën të hynte në Tiranë si shef i qeverisë, 30 vjet më vonë do t’i hapte dyert e burgut dhe shkatërronte familjen…
Kanë kaluar shume vite, por sot është dita e tij, burrit që çliroi Tiranën./Nga Dritan HILA, dritare.net/
