Pjetër Shkoza ishte një prej kundërshtarëve të regjimit komunist. Ai ishte arratisur dhe kishte qëndruar 44 vite pa u rikthyer në Shqipëri. Ky personazh unikal ka dhënë një intervistë në emisionin “Histori me Zhurmues” të të autorit dhe drejtuesit Pandi Laço në moshën 101-vjeçare. Ai ishte korrier i komitetit të maleve i kryetarit të saj Mark Gjonmarkaj. Në vitin 1951 ai arratiset nga Shqipëria dhe rikthehet pas 44 vjetësh. Gjatë emisionit ai tregon torturat gjatë burgosjes dhe sfidat e arratisjes nga Shqipëria.
“Familja ime është marrë gjithnjë me punët e veta dhe jo me politikë, deri sa hyri ushtria e huaj, Italia. Ku mora pjesë unë me vëllanë tim Nikollën, jo për politikë, por për jetën time. Fillimisht komunistët u sollën mirë me ne sepse mendonin se do të na bënin për vete. Aty çaloi puna. Kur ata panë se ne nuk bëheshim palë me ta, ata na sulmuan. Na morën gjithë pasurinë dhe atëherë filluan burgjet dhe persekutimet ndaj nesh. Bardhok Biba ishte armiku më i madh i joni, ne nuk bëmë atë që na tha ai dhe ai na paditi. Mua më dënoi me vdekje në Shkodër dhe Nikollës i tha: Rri urtë.
Më vonë Bardhok Biba më çoi fjalë dhe unë shkova e takova. Më kërkoi ti tregoja ku e merrte postën Mark Gjonmarku. Unë nuk i tregova. Mark Gjonmarku në shtëpinë tonë ka patur besë gjithmonë. Ne nuk e tradhëtonim. Dhe ai thirri policinë dhe më arrestuan dhe çdo ditë më bënin proces hetimor. Më vinin telin elektrik në të dy veshët dhe më ngrinin në ajër. Kapiten Nesti i thonin atij që na torturonte. Kam jetuar dy vjet aty derisa erdhi rasti, më njohën dhe më doli për zot Xhemal Llazani. Kur kam hyrë në burg kam qenë 90 kile dhe kur kam dalë nuk kam qenë më shumë se 40 kile. Pasi doli amnistia në Jugosllavi ne vendosëm të ikim atje. Nuk na trajtuan keq sepse ishte ndërhyrja amerikane. Por të gjithë ikën nga Jugosllavia, jo me viza, por me grupime. Kemi ikur në Itali dhe më pas bëmë dokumentat dhe ikëm në Amerikë. Në Shqipëri lash gruan shtatzënë, vëllanë dhe shumë të afërm të tjerë. Gruan time e kuzonin çdo ditë se fliste me mua sepse donin ta hiqnin. E morën e torturuan dhe i thanë se do ta torturonin edhe më shumë dhe ajo kishte marrë litarin dhe kishte varë veten. Një prej vëllezërve nisi të ikië në Jugosllavi dhe e arrestuan dhe e dënuan me 14 vjet burg. Vëllai i dytë nuk hyri në burg, ndërsa vëllai i tretë vdiq në burg, 36 vjet ka vdekur. Shkruanim letra me familjarët, po ata nuk i merrnin letrat tona, sigurimi shkruante letra të tjera për ta. Iu thonin se ne po na rrihnin e po na torturturonin nëpër rrugë.
Në vitin 1992 kam ardhur për herë të parë pas 44 vitesh në Tiranë. Kishin dalë të gjithë të më prisnin, takim i zi ishte. Të gjithë qanin, s’është takim ai. Vëllait i ra të fikët. Kur isha në Amerikë, të më thonin ta fal gjithë botën nuk e doja, doja vetëm të takoja edhe një herë familjen”, tha Pjetër Shkoza.
*Ky material është pjesë përbërëse e arkivës së Televizionit Klan për periudhën 1998-2012
